Экономикаға кадрлар дайындау: ҚР ЕХӘҚМ, «Атамекен» ҰКП, ЖАО және салалық қауымдастықтардың деректері негізінде қажеттілікті талдау

Жедел технологиялық трансформация және «жасыл» көшу жағдайында кадрларды дайындау сапасы елдердің бәсекеге қабілеттілігінің шешуші факторына айналады.

Техникалық және кәсіптік білім деңгейіндегі мамандарға қазіргі және перспективалық сұраныстың объективті көрінісін бағалау үшін «Talap» НАО 2025–2027 жылдарға кадрларға қажеттілікті талдауды Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің, «Атамекен» Ұлттық кәсіпкерлер палатасының, жергілікті атқарушы органдардың және салалық қауымдастықтардың деректері негізінде жүргізді.

Салалық және өңірлік жаңа мамандықтар атластарының талдауы жаһандық және жергілікті трендтердің әсерінен жұмыспен қамту құрылымының өзгеру процесі жүріп жатқанын көрсетеді. Жасанды интеллект, үлкен деректерді талдау, робототехника және Заттар интернеті барлық негізгі секторларға енеді, дәстүрлі мамандықтар трансформацияланады, жаңалары пайда болады, ал төмен білікті қол және рутиналық еңбекке негізделген мамандықтар жойылады. Шешуші мәнге үздіксіз оқуға дайындық ие болады.

Техникалық және кәсіптік білім жүйесі (ТКБ) әрқашан болып жатқан өзгерістердің «тамырын ұстап тұрады» және білім мазмұнын проактивті жаңартуға, еңбек нарығында сұранысқа ие құзыреттерге ие мамандарды шығаруға бағытталғанын атап өту қажет. Қазірдің өзінде колледждер «мехатроника», «робототехника және ендірілген жүйелер» сияқты жаңа мамандықтар бойынша дайындайды және т.б.

Сонымен қатар, талдау өңірлерде «ақылды» жабдықты қызмет көрсету, роботтандырылған техниканы пайдалану, заманауи технологиялармен жұмыс істеу және технологиялық трансформацияның әсерінен қалыптасатын басқа біліктіліктерге қажеттілік өсіп жатқанын көрсетеді.

Жүргізілген талдау негізінде техникалық және кәсіптік, ортадан кейінгі білімнің мамандықтар мен біліктіліктер классификаторын жаңарту бойынша ұсыныстар әзірленді: жаңа мамандықтарды енгізу және ескірген позицияларды алып тастау, бұл колледждерге қазіргі және болашақ экономика қажеттіліктеріне сәйкес келетін кадрларды дайындауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.